India, vendi ku linden kultura dhe religjione të shumta

India është një shtet në Azinë Jugore. Është shteti i shtatë më i madh për nga sipërfaqja, ndërsa i dyti për nga ana e popullsisë. Bregdeti i Indisë është i gjatë 7.517 kilometra. India është djepi i disa besimeve në Azi, e këto janë Hinduizmi, Sihiszmi, Budizmi, Jainimzi. Gjatë historisë, në Indi kanë jetuar shumë kultura, raca dhe besime të ndryshme. India është shumë e larmishme nga ana sociale, kulturore dhe gjuhësore. Hinduishtja dhe anglishtja fliten gjerësisht dhe njihen si gjuhë zyrtare. Përveç kësaj, ekzistojnë 22 gjuhë të njohura nga kushtetuta e Indisë. Megjithatë, më shumë se 400 gjuhë dhe dialekte në Indi ende nuk dihen. Dialektet ndryshojnë edhe me disa kilometra udhëtim në shtet. Me kalimin e viteve, rreth 190 gjuhë janë bërë të rrezikuara për shkak të fare pak folësve të mbijetuar.
Feja ka ndikuar historikisht në shoqërinë indiane në një nivel politik, kulturor dhe ekonomik. Ekziston një ndjenjë krenarie e lidhur me historinë e pasur fetare të vendit pasi traditat e hinduizmit, budizmit, sikizmit dhe Janizmi dolën të gjitha nga India. Për më tepër, ndërsa shumica e njerëzve në Indi identifikohen si hindu, përzierja e feve që ekzistojnë brenda vendit vazhdimisht ndikojnë në shoqërinë bashkëkohore. Kjo bëhet e dukshme kur merren parasysh hapësirat e shumta që mendohen të jenë të shenjta . Shembujt përfshijnë ‘ashramet’ (manastiret ose vendet e kongregacionit) që përbëhen nga komunitete të mëdha studiuesish ose monastësh, tempuj (mandir), faltore dhe peizazhe specifike si lumi Gange. Ekziston një histori e pasur fetare e dukshme në arkitekturë dhe nuk është e pazakontë të gjesh vende të ndryshme adhurimi, si një tempull hindu, xhami myslimane dhe kishë të krishterë, të gjitha pranë njëri-tjetrit. Ndërsa jo të gjitha fetë në Indi mund të diskutohen në detaje, në vijim jepet një përmbledhje e feve kryesore në vend, si dhe feve të konsiderueshme që kanë origjinën në Indi.
Me origjinë në Indi, Sikhizmi është një fe monoteiste që promovon përkushtimin ndaj një Zoti pa formë. Feja përqendrohet në një parim shërbimi, përulësie dhe barazie, duke i inkurajuar ndjekësit e saj që të kërkojnë të ndihmojnë ata që kanë më pak fat ose në nevojë. Për shembull, është e zakonshme që Sikhët të ofrojnë ushqim për ata që vizitojnë një gurdwara (vendi kryesor i adhurimit për Sikhët). Një nga simbolet më të njohura të komunitetit Sikh është një çallmë Sikh (e njohur si “dastar” ose “dumalla”) e veshur nga shumë burra dhe disa gra.
Budizmi filloi si një kundërlëvizje ndaj hinduizmit të hershëm duke paraqitur një etikë universale në vend që të bazonte kodet etike në kastën e një individi. Doktrina thelbësore e Budizmit, e njohur si ‘Katër të Vërtetat Fisnike’, mëson se njeriu mund të çlirohet nga vuajtjet që mbështesin ciklin e vdekjes dhe rilindjes duke praktikuar ‘Rrugën e Tetëfishtë Fisnike’. Budizmi është praktikuar më gjerësisht në Indi gjatë 30 viteve të fundit. Kjo është pjesërisht për shkak të migrimit të shtuar të murgjve budistë të mërguar nga Tibeti. Megjithatë, popullariteti i tij është rritur gjithashtu pasi shumë nga kasta e ‘të paprekshmeve’ e shohin atë si një alternativë të qëndrueshme ndaj hinduizmit në shoqërinë bashkëkohore indiane.
Janizmi gjithashtu filloi si një kundërlëvizje që kundërshtoi disa nga mësimet dhe doktrinat e hinduizmit të hershëm. Në Indinë e sotme, Janizmi (Xhanistet) laikë zakonisht mbështesin parimin etik të ‘ahimsa’ (‘mos dëmtim’ ose ‘jo dhunë’). Si të tillë, xhainët priren të promovojnë vegjetarianizmin dhe mirëqenien e kafshëve. Një praktikë tjetër e zakonshme në komunitetin laik xhain është samayika, një ritual meditues që synon të forcojë disiplinën shpirtërore të dikujt. Samayika praktikohet shpesh në një mjedis fetar, të tillë si një tempull, përpara një murgu ose në shtëpinë e dikujt.
Hinduizmi – feja më e ndjekur në Indi – mund të interpretohet në mënyra të ndryshme. Përcaktimi i saktë i asaj që përbën hinduizmin është i vështirë, me disa që sugjerojnë se ai është një term ombrellë që përfshin fe dhe tradita të ndryshme brenda tij. Hinduizmi vazhdon të lulëzojë në Indinë moderne. Feja ndikon në jetën e përditshme dhe ndërveprimet shoqërore mes njerëzve përmes festimeve të shumta, veprave artistike dhe tempujve të frymëzuar nga hindu. Ekziston gjithashtu një ringjallje e vazhdueshme e rrëfimeve klasike ‘epike’ të Ramayana-s (Udhëtimi i Ramës) dhe Mahabharata (Epika e Madhe e Dinastisë Bharata) përmes mediumit të filmit dhe televizionit. Krishna Lila (Aktivitetet lozonjare të Krishna) është një tjetër përrallë popullore mes shumë fshatrave. Zoti me kokë elefanti, i njohur si Ganesh, është veçanërisht i popullarizuar për shkak të aftësisë së tij të besueshme për të hequr pengesat. Peizazhet natyrore janë gjithashtu të nderuara, të tilla si pemë ose lumenj të veçantë. Panteoni hindu i hyjnive shtrihet në qindra mijëra për shkak të mishërimeve të lokalizuara dhe rajonale të perëndive dhe perëndeshave. Ka gjithashtu shumë festivale të festuara në të gjithë vendin kushtuar shumë narrativave dhe hyjnive hindu.
Një komponent me ndikim i hinduizmit që ndikon në Indi është sistemi i kastës në shkallë të gjerë, i njohur si sistemi “varna”. Sistemi i kastës së varnës përfaqësonte idealin hindu se si duhet të strukturohej shoqëria. Kjo formë organizimi e klasifikoi shoqërinë në katër kategori ideale: brahmin (kastë priftërore), kshatriya (kastë e luftëtarëve, mbretërve ose fisnikërisë), vaishya (kastë e zakonshme ose tregtare) dhe shudra (kastë artizanale ose punëtore).
Është një sistem i trashëguar në atë që njerëzit besohet se lindin në një familje të një kaste specifike. Çdo kastë ka detyra specifike (ndonjëherë të njohura si ‘dharma’) që pritet t’i mbajë si pjesë e pozitës së tyre shoqërore. Për shembull, një anëtar i kastës brahmine mund të pritet të marrë pjesë në çështjet fetare (të tilla si mësimi i teksteve fetare dhe kryerja e ritualeve) duke shmangur detyrat jashtë kastës së tyre, si pastrimi. Në kohët bashkëkohore, burrat brahminë që janë trajnuar si priftërinj shpesh priren të shkojnë në tempuj dhe të kryejnë aktivitete rituale në emër të anëtarëve të tjerë të shoqërisë hindu.
India sheh gjithashtu një numër të madh festash, kryesisht për shkak të përhapjes së feve dhe grupeve të ndryshme. Myslimanët festojnë Bajramin, të krishterët kanë Krishtlindjet dhe të Premten e Mirë, Sikët kanë Baisakhi (vjeljen e të korrave), dhe ditëlindjet e Gurus-ve të tyre dhe hindutë kanë Diwali, Holi, Makar Sakranti, xhainët kanë Mahavir Jayanti, budistët festojnë Ditëlindja e Budës në Buddha Poornima, dhe sinqerisht, numri është i pafund.
Ushqimi dhe kuzhina indiane jo vetëm që përbëjnë një pjesë integrale të kulturës së Indisë, por janë gjithashtu një nga faktorët kritikë të popullaritetit të Indisë në mbarë botën. Stili i gatimit ndryshon nga rajoni në rajon, megjithëse njëzëri, ushqimi indian ka një reputacion të rëndësishëm për përdorimin e tij të gjerë të erëzave dhe barishteve. Ashtu si vallet, praktikat fetare, gjuha dhe rrobat, ju gjithashtu do të gjeni një shumëllojshmëri të gjerë ushqimesh në të gjithë vendin. Pothuajse çdo rajon është i njohur për një pjatë apo përbërës të veçantë.
Megjithatë, elementi kryesor në të gjithë vendin përbëhet kryesisht nga orizi, gruri dhe grami i Bengalit . Ndërsa ushqimi vegjetarian është një pjesë integrale e kuzhinave Gujrati të Indisë Jugore dhe Rajasthani, pjatat jo-vegjetarianë përbëjnë një pjesë qendrore të kuzhinës Mughlai, Bengali, Indin Veriore dhe Punjabi.

Donika Lulgjuraj

Të fundit

më të lexuarat