Rrugëtimi im: Nga fëmijëria në skenën e Kosovës
Në fëmijërinë tonë, në vitet ’70 të shekullit të kaluar, koha më e dashur për ne, përveç shkollës dhe futbollit, ishte ora e mbrëmjes kur familjarisht mblidheshim te ndokush që kishte televizor për të ndjekur programin televiziv shqiptar. Sidomos të veçanta ishin mbrëmjet e së premtes, së shtunës dhe së dielës. Këto ditë ishin të paharrueshme për mua, sepse të premten në mbrëmje transmetohej një shfaqje teatrale në ekranin televiziv, të shtunën kishte këngë, valle dhe humor, ndërsa e diela ishte e mbushur me dokumentarë dhe filma shqiptarë. Këto ditë ishin shumë të veçanta, dhe i ndiqja gjithmonë me kënaqësi.
Gjithashtu, një tjetër kënaqësi e madhe për mua ishte leximi i librave në gjuhën shqipe. Unë lexoja gjithmonë, dhe për festat e ndryshme shkollore përgatitja ndonjë poezi që e recitoja me pasion të veçantë. Leximi i lekturave shkollore ishte gjithashtu një përvojë shumë e rëndësishme. Përveç leximit të kujdesshëm, na kërkohej të bënim edhe përshkrimin e librave nga këndvështrimi ynë.
Në klasën e tetë lexova pjesën teatrale “Kështjella dhe Helmi”, të cilën e kishim ndjekur edhe si shfaqje teatrale të interpretuar nga Teatri Shqiptar në ekran. Të gjithë shokët e klasës vendosëm ta përgatisnim këtë pjesë për interpretim me rastin e festës së shkollës më 15 maj. U konsultuam me mësuesin tonë të gjuhës shqipe dhe kujdestarin e klasës, Ahmet Gjoni. Përgatitëm pjesën sipas mundësive tona: ndërtuam skenën, përgatitëm skenografinë, kostumet popullore dhe armët si shtiza e shpata. Bënim prova pothuajse çdo ditë dhe gjithçka e bënim me një pasion të veçantë. Ishte hera e parë që në atë shkollë do të përgatitej një pjesë teatrale.
Madje, edhe pasdite mblidheshim për të bërë prova në shtëpitë tona. Shkonim te njëri-tjetri dhe kalonim ditë të tëra duke u përgatitur. Gjithçka po shkonte shumë mirë, derisa ndodhi një ngjarje historike: demonstratat studentore në Kosovë. Kjo ndryshoi gjithçka. Askush nuk guxonte të organizonte më ndonjë aktivitet në gjuhën shqipe. Edhe tek ne ndodhën largime të arsimtarëve nga puna dhe burgosje të disa bashkëvendësve tanë. Ne si fëmijë nuk e kuptonim mirë çfarë po ndodhte, por ndiqnim vetëm urdhrat e mësuesve. Kështu, erdhi urdhri që të mos realizohej shfaqja teatrale dhe të mos mbahej as manifestimi për ditën e shkollës, që zakonisht organizohej çdo vit me program në gjuhën shqipe.
Pas kësaj, gjithçka mbeti si më parë. Në shtëpi vazhdonim me punët tona të zakonshme dhe ndiqnim programin televiziv shqiptar.
Kaluan disa vite dhe unë qëndrova jashtë aktiviteteve kulturore. Më pas shkova në Kosovë dhe u regjistrova në Fakultetin e Xehetarisë në Mitrovicë. Gjatë studimeve njoha shumë shokë dhe një prej tyre më ftoi të interpretoja në një shfaqje që organizonte shkolla e mesme teknike. Bëhej fjalë për shfaqjen “Toka Jonë” në vitin 1985, ku unë luajta rolin e Tuc Makut.U regjistrova në trupën teatrale Sandër Prosi të qytetit, dhe menjëherë rolet në drama të ndryshme filluan të radhiten. Isha pjesë e disa shfaqjeve të paharrueshme, si Vajaku (1988), Shkëndija të rritura në diell (1989), Anija e të marrëve (1990), dhe shumë të tjera. Mitrovica ishte e vogël për trupën tonë teatrale, kështu që filluam të japim shfaqe në të gjitha qytetet e Kosovës, duke ndarë me publikun pasionin dhe energjinë tonë për artin skenik. Çdo shfaqje ishte një mundësi e re për të shpalosur talentin dhe për të krijuar lidhje të thella me shikuesit. Teatri më hyri në zemër, dhe ndërkohë u aktivizova në teatrin e qytetit. Aty kam interpretuar për pesë vite, deri sa u ktheva në vendlindje.Pas kthimit, për disa vite rresht, qëndrova jashtë çdo aktiviteti kulturor.
Në vitin 1990, mora ftesën për t’u bashkuar me Teatrin “Aleksandër Moisiu” në Mitrovicë, ku më ishte besuar roli i Tursun Beut në dramën Epoka para gjyqit. Me këtë rol, për dy vjet radhazi, kemi shfaqur dramën pa ndërprerje në qytete të ndryshme të Kosovës, duke i dhënë jetën kësaj historie dhe duke emocionuar publikun me interpretimin tonë të fuqishëm.
Ndërkohë, mora një ftesë nga Adem Mikullovci, regjisori dhe aktori i njohur kosovar, për të interpretuar një rol në filmin “Një pallto për babin tim në burg”. Pjesëmarrja ime ishte në dy nga katër episodet e këtij filmi kosovar, Fitorja etj. ku dhe fillova të luaj përkrah aktorëve më të mëdhenj të Kosovës si: Adem Mikullovci, Dibran Tahiri, Shani Pallaska, Leze Qena etj. Në fund të vitit 1992 fillon shpërbërja e Jugosllavisë dhe jam detyruar të kthehem në vendlindje.
Teatri për Fëmijë Kacageli: Rrëfimi i një bashkëpunimi dhe fushatës kulturore
Në ndërkohë, mbaja kontakte me shokët e mi me të cilët kisha interpretuar më parë dhe më njoftuan se kishin formuar një teatër për fëmijë, Teatri Kacageli.
Mua më shkoi në mendje të ftoja ata që të vinin dhe të interpretonin një shfaqje në shkollat tona, që fëmijët tanë të mund të shikonin një shfaqje teatrale drejtpërdrejt në skenë. Kontaktova drejtorët e shkollave fillore dhe ata ishin dakord. I ftova shokët e mi nga Mitrovica që të vinin dhe të interpretonin një pjesë teatrale për fëmijë në shkollat tona.
Një prej momenteve më të veçanta për mua ishte kur vendosa që të interpretohej një shfaqje në shkollën Bedri Elezaga në Katerkollë. U organizuam me shokët që fëmijët të prisnin familjet me fëmijë nga Sukubina, ndërsa të rriturit t’i prisnin ata që jetonin këtu. Gjithçka u rregullua dhe u bë ftesa për teatrin, dhe kështu realizuam interpretimin e një shfaqjeje teatrale në shkollën tonë, në shkollën fillore Bedri Elezaga dhe në shkollën Gj. Kastrioti-Skenderbeu në Krajë. Kjo për mua ishte diçka e jashtëzakonshme, një ngjarje që kurrë nuk më kishte shkuar në mendje, por që u realizua.
Këtu, përveç që shihja një shfaqje pas shumë vitesh, pashë diçka të veçantë—shihja fëmijët duke interpretuar në skenë. Interpretonin vetëm fëmijët. Kjo më la shumë përshtypje. Në mendjen time mbeti përherë se si rreth meje kishte kaq shumë talente të rinj, të cilët shfaqnin aftësi të jashtëzakonshme në shumë aspekte.
Rrugëtimi i Teatrit të Fëmijëve ‘Zgjimi’: Një Histori pasioni dhe sakrifice
Në vjeshtën e vitit 1996, ideja e teatrit për fëmijë më erdhi përsëri në mendje dhe kërkova tekste teatrore për fëmijë. Një tekst që më ra në dorë ishte “Me Lizen në pritje të vitit të ri”, një pjesë me shumë emocione. Mblodha fëmijët në ambientet e bashkësisë lokale dhe filluam përgatitjet për shfaqjen. U mblodhën shumë fëmijë, kryesisht nga Sukubina, Boret dhe Dragina. Ishin gjithsej 33 fëmijë që për herë të parë kishin kontakt me skenën, me teatrin, me interpretimin. Punuam pa ndërprerje për rreth dy muaj, që të ishim gati përpara vitit të ri.
Me në fund, ëndrra ime u bë realitet. Me datën 26 dhjetor të vitit 1996, u bë premiera e pjesës teatrale “ME LIZEN NE PRITJE TE VITIT TE RI”. Premiera u mbajt në Kino Sallen në Katerkollë. Ishte diçka fantastike, një ngjarje që nuk mund të përshkruhet për mua dhe për të gjithë fëmijët pjesëmarrës. Po ashtu, edhe për shikuesit ishte një ngjarje e veçantë, sepse të gjithë komentet e tyre flisnin në këtë mënyrë. Kjo shfaqje pati edhe dy interpretimet e tjera në Ulqin. Megjithatë, fëmijët që interpretuan atje donin të vazhdonin të interpretonin, por situata momentale dhe rrethi shoqëror, si dhe pushteti që nuk lejonte asnjë lëvizje me teatër, bënë që mundësitë për vazhdim të ishin të kufizuara. (Vijon)