Disa mikrotoponime në Matguesh

Ali Gjeçbritaj

(vijon nga numri i kaluar)
Disa mikrotoponime në katundin Matguesh (Krajë). Lartësia mbidetare e këtij katundi është diku rreth 450 m.

  1. Ara Zenelit (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  2. Ara n’fusha (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  3. Ara Danit (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  4. N’dole (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  5. Ara nën krue (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  6. Ara Vukut (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  7. Nën krue (hali/mera, pronë e përbashkët)
  8. Ara n’fuburg (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  9. Carinat (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  10. N’shteg t’Adrinës (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  11. Kopshtinjet e Zekajve (kopshte/toka pune)
  12. Zgrada (tokat e Bibajve, ara/toka pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  13. Arat nën voglinë / toka nën dardhën voglinë (ara/toka pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  14. Kopshtinjet e Perezajve nën Maraj (kopshte)
  15. Tokat në Sad (ara/toka pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  16. Toka Avdullahit (ara/toka pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  17. Toka e Aishes (ara/toka pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  18. Toka n’rreth (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  19. Rabiku (mal, 1 048 m mbi nivelin e detit)
  20. Me kunjit (kodër)
  21. Jenabrda (mal, 1 002 m m.n.d.)
  22. Raniku (mal, 996 m m.n.d.)
  23. Rranja (mal, 1 001 m m.n.d.)
  24. Me qaf’s (kodër)
  25. Djerr legjvisht (kodër)
  26. Putica (kodër)
  27. Raniku (kodër)
  28. N’arë t’Miçit (kodrinë)
  29. Dardhat e axh Brahimit (pemishte, tokë me pemë frutore)
  30. Mas bregut (kodrinë)
  31. Mani i zi i shes Himit (man, pemë frutore)
  32. Rrasat e Sykajve (rrasa kripe)
  33. Lugu i qaf’s (vend lojërash për të rinj)
  34. Rrasat e kryp’s të Bibajve (rrasa kripe)
  35. Rruga e Zekajve (rrugë këmbësorie)
  36. Lisi sqakaçit/ lisi qukapikut (lis me vrimë; besohej se vrimën e ka bërë sqakaçi/qukapiku)
  37. Kaçllat në Xhmër (stanet e Perezajve)
  38. Mali i Gjanë (mal, 1 323 m m.n.d.)
  39. Malbora (vend në të cilin gjendet një shpellë me borë gjatë gjithë vitit)
  40. Tri lera (stane, vend me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bylmetin)
  41. Me banirit (kullosa)
  42. Nër sana (kullosa në mal)
  43. Në qafë t’Platic’s (mal, kullosë për bagëti të trasha/gjedhe)
  44. Në sanë t’Bushës (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  45. Mas rrethit (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
  46. Ara madhe (tokë pune në lartësi/arë në mal/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  47. Ara kelqeres (tokë pune në lartësi/ arë në mal/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  48. Toka n’Brazhd (ara në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  49. Ara e G’jat (tokë pune/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  50. Tokat e Kasemit (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  51. Dabardal (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  52. N’Grijza (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  53. Mas Rabikut (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  54. Mas Kunjit (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  55. Toka lamit (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  56. Te guri g’jatë (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  57. N’ shkam Xhumerit (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  58. Nën sana (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  59. Tokat e Sylkurtajve (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  60. Te shkami madh (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  61. Tokat n’rranjë (tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  62. Pusi nën sanë (pus, tokë pune në lartësi/ stane/vend me vathë e me kasolle për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin)
  63. Gurra e sqapit (burim uji)
  64. Shpella e sqapit (burim uji)
  65. Kashrat (arë/tokë pune, tokë që lërohet dhe mbillet)
    Burimi i informacionit: Sulltana Perezi – Vukaj, lindur në Matguesh më 1942. Jeton në Nju Jork (SHBA).

Sqarime për disa fjalë më pak të njohura:
Agrajë/a – (në gjuhën letrare ograjë) është livadh pranë pyllit a në mes të korieve, ku kullot bagëtia, pyll i vogël me lëndina për kullotë. I mban dhentë në ograja (agraja).
Arë/a – Tokë që lërohet/ lëvrohet e mbillet, tokë buke. Arë e mbjellë (e korrur), arë me grurë, arë me misër.
Bregore/ja – është vend i ngritur, breg i vogël, kodër e vogël.
Kodër/ra – është pjesë toke e ngritur si breg i lartë me pjerrtësi të butë, mal i ulët nën një mijë metra dhe me shpate të buta.
Mal/i – është vend shumë i ngritur mbi sipërfaqen e tokës që ka përreth. Mali është më i lartë se kodra me majë e me kreshtë dhe me shpate zakonisht të pjerrëta që zbresin në lugina.
Pyll/i – është sipërfaqe toke e veshur me drunj të dendur e të lartë ose me shkurre; tërësia e drurëve dhe e shkurreve që zënë një vend të madh.
Qeta – është rrip i ngushtë toke në faqe të një shkëmbi të pjerrët.
Shpellë/a – është zgavër e madhe natyrore brenda një mali a një shkëmbi.
Sqap/i – Cjap (gjinia mashkullore)
Stan/i – ka kuptimin e një vendi me kullota dhe vathë për bagëtitë, për barinjtë e për bulmetin, i ngritur në mal për verë ose në vërri për dimër.
Tokë pune – ka kuptimin e një cope trualli që punohet dhe mbillet me bimë bujqësore me pemë, me bar etj.; arë, vresht, pemishtë. Vend i kufizuar dhe i punuar që e ka dikush dhe e përdor për diçka. Tokë e vogël, tokë e madhe, tokë pjellore, tokë e lëruar, tokë e punueshme, tokë djerr, tokë buke, tokë për duhan, tokë për vreshta, tokë për pyje, tokë për kullota. Toka të reja. Tokë e ujitur (nën ujë).
Ubël/la – është një pellg a gropë e madhe me ujë shiu në mal, zakonisht për të paitur bagëtitë. Kraja ka shumë ubla dhe konsiderohet vendi i ublave. Uji i ublave në Krajë përdoret edhe në amvisëri. Nuk ka vendbanim në Krajë që nuk ka ubla. Mungesa e ujit në këtë trevë ka qenë gjithmonë, siç është edhe sot e gjithë ditën.
Zagën/a – është pjesë are e ngushtë dhe e gjatë, pak e ngritur në mes, që ka në të dy anët vija kulluese. (Fund)

Të fundit

më të lexuarat