Publicisti, gazetari, shkrimtari dhe dramaturgu Ali Llunji, bashkëvendasi ynë i lindur mbi shkumën e detit në Ranë, nuk mundet pa vendlindjen e tij Ulqinin, pa Ranën tonë magjike, ku ai ka lindur, është rritur dhe ku gjendet shtëpia e tij. Pavarësisht nga mosha, pasi që po i mbush 85 vjet, për çdo vit shumë herë, në veçanti gjatë verës, vjen në Ulqin së bashku me bashkëshorten e tij Lumnijen, e cila është një intelektuale e dalluar, “një zonjë e rëndë” siç themi në Ulqin dhe kalojnë një muaj. Ky çift i rrallë e do në veçanti shtatorin, muajin më të bukur, kur ka më pak mysafirë nga vendi dhe bota. Për çdo ditë dalin në Ranë, shëtisin buzë detit, shkojnë deri në mol, shikojnë barkat e sanallat dhe shijojnë aromën e detit.
Në orët e mëngjesit shpeshherë i takoj, bisedojmë pak dhe pimë së bashku kafen e parë të mëngjesit në kafenenë “Timoni”. Aliu është korrektori dhe redaktori i disa librave të mi, kështu që shpeshherë më këshillon, më jep sugjerime. Ai është kushëriri ynë. Nëna e tij është prej fisit tonë Karamanaga, e martuar për të famshmin hafëz Hoxhë Llunjin, imamin e Xhamisë së Ranës, trimin e rrallë i cili nuk i është frikuar regjimit komunist. Mirëpo barbarët komunistë të kohës e pushkatuan hafëz Hasan Llunjin së bashku me një grup të njerëzve të famshëm të qytetit tonë, në dhjetor të vitit 1944, pa kurrfarë faji, përveç faktit se ata ishin njerëz të njohur dhe të respektuar nga populli. Hafëz Hasan Llunji ishte një njeri i rrallë me autoritet, një burrë nga Rana, një imam guximtar.
Pas kafesë së parë të mëngjesit, Aliu me bashkëshorten e tij kthehen ngadalë në shtëpinë e tyre në Ranë, ku Aliu rregullon arkivin e tij, gjithmonë hedh një sy në të, që përbën një pjesë të arkivit të tij të pasur. I kujtohen shumë shkrime, kujtime, skenare të dokumentareve etj. Shumë shkrime e dokumente presin të shohin dritën e botimit. Shikon skenarët e emisioneve të shumta në TV të Kosovës, që nga fillimet e saj, kujton librat dhe dramat e rralla që flasin për historikun e qytetit tonë të bukur, i kujtohen legjendat dhe gojëdhënat e popullit tonë, veprat madhështore siç është drama “Lugu i Xhemiles” dhe fati tragjik i saj, i kujtohet libri “Harapët e Ulqinit”, libri më i mirë i shkruar mbi zezakët e Ulqinit, e shumë e shumë vepra të cilat i ka shkruar gjatë punës së tij të palodhshme në Kosovë dhe në Ulqin. Është kënaqësi ta dëgjosh se si flet dhe si i kujtohet secila sekuencë e jetës së tij, që nga fëmijëria dhe rinia e tij në Ranë, dhe pastaj më vonë shkollimi dhe jeta në Kosovë.
Ai më tregon se në vitin 2014, me një ekip televiziv ka realizuar dokumentarin me titull “Buna – lumi që afron popuj dhe shtete”. Ideja kryesore e këtij dokumentari është pikërisht ndërtimi i urës mbi lumin Buna. Ky lumë dhe liqeni i Shkodrës për rreth 50 vjet ishin ujëra të vdekjes, sepse kush provonte të kalonte kufirin nëpër to, mund të gjente vdekjen nga ushtria. Mu kjo e ka shtyrë që të realizojë dokumentarin në fjalë, pasi që këto ujëra duhet të shërbejnë për lidhje miqësie të popullit tonë të ndarë në të dyja anët, si një prej ëndrrave tona
Aliu është njeri modest dhe i rrallë. Tregon se asnjëherë nuk i ka bërë keq askujt, përkundrazi, gjithmonë është ndarë me fjalë të mira dhe me buzëqeshjen e tij të lindur dhe të rrallë.
Në vitin 2015 kam shkruar një portret për të, mirëpo, kur bisedoni me Aliun gjithmonë fitoni frymëzim për të shkruar përsëri, pasi që e vëreni se ka gjëra që nuk i keni ditur dhe keni shumë më tepër për të shkruar për jetën dhe veprimtarinë e tij.
Aliu është një enciklopedi në këmbë. Nuk harron asgjë, çdo gjë e ka të regjistruar në trurin e tij. Në gjuhën moderne, do të thosha unë, Aliu ka dy hard disqe në kokën e tij. Një kujtesë fantastike.
Ashtu si unë, besoj edhe shumë nga ne, janë krenarë që kjo figurë markante e qytetit tonë ka lindur në Ranën tonë të bukur të Ulqinit. Më vonë, Aliu u formua në Kosovë duke u bërë një publicist, gazetar, skenarist dhe studiues i njohur, ku punoi si reporter i RTV Beogradit dhe të Prishtinës (Kosovës). Me plot gojë, ai është një arkiv i gjallë.
Para disa ditësh e takova përsëri në orët e mëngjesit në Ranë, në afërsi të kafenesë “Aragosta”, ku dikur ishte hoteli i rinisë sonë “Republika”.
“Të rrimë pak”, më thotë, “ta pimë një kafe pasi që së shpejti do të kthehem në Kosovë”.
Për mua është nder të rri me të dhe kënaqësi ta dëgjoj. Unë kam respekt të veçantë ndaj tij, jo sepse ishte konsulenti dhe recensenti i disa librave të mi, por edhe si kushëri i yni dhe mik i shtrenjtë i familjes sonë. Jemi krenarë që e kemi, të gjithë e duam dhe dëshirojmë që të ketë një pleqëri të mirë në mesin e familjes së tij, për të mirën e tij, por edhe për të gjithë ne.
Aliu ka një familje të shëndoshë, tre djem të mirë, intelektualë të arsimuar, kurse znj. Lumnije ka qenë dhe ka mbetur shtylla e tij, një zonjë e dalluar, intelektuale dhe edukatore e rrallë me të cilën ai ka kaluar një jetë të lumtur.
Pavarësisht nga mosha, Aliu gëzon shëndet dhe është në gjendje psikofizike të mirë. Asgjë nuk harron. Më tregon se është tejet i kënaqur për firmosjen e marrëveshjes ndërmjet kryeministrit të Malit të Zi, Dritan Abazoviq, dhe atij të Shqipërisë, Edi Rama, për ndërtimin e urës mbi lumin Buna, një ideje të kamotshme. Ai shpreson se realizimi i këtij projekti madhështor do të jetë boshti i lidhjes së kësaj pjese të dy shteteve, sepse ura mbi lumin Buna do të lidhte jo vetëm Ulqinin me Velipojën, por shumë më tepër.
Ai më tregon se në vitin 2014, me një ekip televiziv ka realizuar dokumentarin me titull “Buna – lumi që afron popuj dhe shtete”, i cili gjendet në arkivin e TV Teuta. Ideja kryesore e këtij dokumentari është pikërisht ndërtimi i urës mbi lumin Buna. Ky lumë dhe liqeni i Shkodrës për rreth 50 vjet ishin ujëra të vdekjes, sepse kush provonte të kalonte kufirin nëpër to, mund të gjente vdekjen nga ushtria. Mu kjo e ka shtyrë që të realizojë dokumentarin në fjalë pasi që këto ujëra duhet të shërbejnë për lidhje miqësie të popullit tonë të ndarë në të dyja anët, si një prej ëndrrave tona.
Aliu thotë se ky dokumentar ishte nisma e parë për realizimin e idesë për ndërtimin e urës mbi lumin Buna, që ai shpreson të jetësohet nga dy kryeministrat shqiptarë.
“Unë shpreh kënaqësi shpirtërore të madhe dhe kam dëshirë që derisa të jem në këtë botë ta shoh urën e cila do të lidhë jo vetëm popullin tonë, por edhe Malin e Zi me Shqipërinë dhe me të gjithë Evropën Juglindore”, shprehet ai.
Në pyetjen time se me çfarë është duke u marrë aktualisht, më tregon se ende punon, shkruan dhe realizon projekte të ndryshme. Është në përfundim të dy veprave, titujt e të cilave për momentin janë sekretë. Njëra prej tyre është e sigurt se do të bëjë fjalë për Ulqinin dhe historikun e lashtë të qytetit tonë të bukur.
Dhe në fund më tregon se ka përfunduar skenarin artistik me titull ”Krisma”, me rreth 20 episode, për shkrimin e të cilit është frymëzuar nga drama e tij e parë “Lugu i Xhemiles”.
Ndahem nga ky personalitet i rrallë, njeri i penës dhe enciklopedi në këmbë. E shoqëroj pak në rrugën në drejtim të shtëpisë së tij. I dëshiroj rrugë të mbarë, shëndet dhe mendje të mprehtë, suksese në punën e tij dhe shkrime të tjera për të mirën e të gjithë nesh. Po e përsëris edhe një herë: duhet të jemi krenarë që e kemi ende të fortë dhe të shëndoshë, për të mirën e të gjithë kombit tonë.
Emri i Ali Llunjit dhe i shokëve të tij të ngushtë nga Rana – Prof. Dr. Ruzhdi Ushaku dhe Hajro Ulqinaku, duhen të mbesin përgjithmonë të shkruar me shkronja të arta në historikun e qytetit tonë të bukur.